Badania empiryczne – czym właściwie są?
Każda praca badawcza w tym praca dyplomowa (licencjacka, inżynierska, magisterska) zbudowana jest według ogólnego schematu. Schemat ten zakłada, że praca ma składać się z dwóch głównych części, są nimi rozważania teoretyczne oraz badania empiryczne. Właśnie ta druga część może przysporzyć wiele kłopotów, zwłaszcza jeżeli brakuje nam doświadczenia w realizacji tego typu badań.
Badanie empiryczne to w teorii badania prowadzone w sposób praktyczny, którego można doświadczyć, badania dotyczą więc osób, zjawisk i spraw, które otaczają nas w rzeczywistości. Celem badania empirycznego jest zatem poznanie prawdy o pewnym analizowanym w badaniu wycinku rzeczywistości. W odniesieniu do prac zaliczeniowych celem badań empirycznych jest próba rozwiązania postawionych w pracy problemów badawczego oraz weryfikacja postawionych hipotez.
Jakie procedury decydują, że badanie empiryczne jest wykonane poprawnie?
Badanie empiryczne można uznać za zrealizowane poprawnie, a jego wyniki rzeczywiście mogą zostać zakwalifikowane jako rozwiązanie danego problemu badawczego wyłącznie jeśli było ono wykonywane wedle pewnych reguł metodologicznych. Przede wszystkim badanie empiryczne powinno zostać poprzedzone napisaniem rozdziału metodologicznego. W rozdziale tym badacz powinien zdefiniować oraz określi co w jego badaniu jest problemem badawczym, jakie stawia hipotezy, ustalić zmienne, opisać wybraną do realizacji badania metodę oraz narzędzia badawcze. Należy także opisać przebieg realizacji badania oraz wykorzystane w analizie metody statystyczne. Dopiero po zrealizowaniu tych działań badacz może rozpocząć właściwą pracę na analizą materiału empirycznego.
Właściwe badanie empiryczne powinno rozpoczynać się od krótkiego wprowadzenia do danego zagadnienia. W przypadku pracy dyplomowej powinno być to streszczenie najważniejszych zagadnień z rozdziału teoretycznego. Po wprowadzeniu do tematu możemy już rozpocząć analizę statystyczną zebranego materiału empirycznego, który w takim przypadku powinien być namacalnym efektem wcześniejszych badań ankietowych.
Analizy danych i obliczenia statystyczne jako końcowy etap badań empirycznych
Pierwszym krokiem analizy statystycznej powinno być uporządkowanie zebranego materiału empirycznego i wyliczenie podstawowych statystyk opisowych. Ważne jest również przeanalizowanie sposobów prezentacji danych, które pozwolą na skonstruowanie pożądanych wniosków. Badacz powinien zastanowić się także, które zmienne będzie chciał zestawić ze sobą w celu znalezienia pomiędzy nimi powiązań czy zależności, ważnych dla postawionych celów i hipotez. Jeżeli mamy już obliczone statystyczne wyniki należy zaprezentować je za pomocą tabel oraz z wykorzystaniem metod graficznej prezentacji danych. Ostatnim etapem tej części badania empirycznego jest wyciągnięcie wniosków z otrzymanych wyników statystycznych oraz potwierdzenie lub odrzucenie hipotez badawczych.
Finalną częścią badania empirycznego powinno być podsumowanie, znaczenie tej części jest kluczowe zwłaszcza w przypadku prac dyplomowych. Dzieje się tak, ponieważ właśnie na ta część, w której powinna znaleźć się esencja wniosków z przeprowadzonego badania najbardziej interesuje recenzentów oceniających jakość pracy.